از آنجایی که ارمنستان در همسایگی ایران قرار دارد می شود شباهت هایی بین قسمت هایی از فرهنگ مردم این کشور و ایرانیان یافت ولی قسمت اعظمی از فرهنگ و آداب و رسوم مردم این کشور برای ما ناشناخته می باشد و امکان دارد در سفر به ارمنستان برای ما تازگی داشته باشد؛ پس در ادامه این مقاله را دنبال نمایید تا شناخت زیاد تری از این مردم و کشور کهن ان ها داشته باشید به این دلیل که آشنا شدن با فرهنگ ملل گوناگون یکی از بهترین قسمت های سفر به کشورهای دیگر به شمار می رود.
مردم ارمنستان دارای تاریخ کهنی می باشند که قسمت بزرگ آن را مسیحیت به وجود آورده است و به همین علت کلیسا بخشی از فرهنگ آن ها محسوب می گردد
فرهنگ ارمنستان در یک نگاه
ارمنستان کشوری است که قسمت بیشتر آن در فلات واقع شده است، و در گذشته “هایستان” نام داشت. این اسم از بنیانگذار ارامنه به نام “هایک” که از نوادگان نوح پیامبر نیز بوده، اخذ شده است. مردم این کشور از زمان های خیلی دور، بیش از هزار سال پیش در این سرزمین ساکن بودند و جز نخسین گروهی محسوب می شدند که مسیحیت را به عنوان دین رسمی خود قبول کرده بودند، از این جهت آداب و رسوم مسیحیت قسمتی از فرهنگ مردم این سرزمین را شکل می دهد. از سوی دیگر تسلط روسیه و ایران بر کشور ارمنستان در زمان های مختلف موجب شده تا قسمتی از فرهنگ آن ها به رسوم و سنن مردم این کشورها نیز شباهت داشته باشد. همین مسئله نیز توجه گردشگران را به ارمنستان بیشتر کرده است. از سوی دیگر مردم این شهر نوروز را به عنوان جشنی جهت شروع بهار بر پا می کنند. ارمنستان قادر خواهد بود یکی از عالی ترین سفرهای شما محسوب گردد. از لحاظ هزینه نیز این کشور نسبت به کشورهای دیگر به صرفه تر می باشد. پایتخت این کشور ایروان می باشد که به نسبت جمعیت فراوانی که دارد خیلی از جاذبه های گردشگری ارمنستان نیز در این کشور قرار گرفته است.
زبان مردم کشور ارمنستان
زبان رسمی این کشور ارمنی می باشد ولی در هنگام حضور روسیه در ارمنستان، مردم زبان روسی را نیز یاد گرفتند و امروزه زبان روسی به عنوان زبان دوم ارمنستان به حساب می آید؛ البته زبان ارمنی به دو قسمت ارمنی شرقی و غربی تقسیم می گردد و که در بخش های مختلف کشور قادر خواهید بود هر دو نمونه آن را مشاهده نمایید، مردم ارامنه ای که در درون ایران ساکن هستند اغلب به زبان ارمنی شرقی مسلط می باشند؛ رسم الخط این مردم در قدیم از خط یونانی و سریانی اخذ شده بود و برای نخستین بار شخصی به اسم مسروب ماشتوتس رسم الخط ارمنی را اختراع نمود؛ در سفر به ارمنستان نباید توقع داشته باشید افراد زبان انگلیسی را مسلط باشند بلکه فقط در هتل ها و برخی مراکز افرادی را خواهید دید که به این زبان مسلط می باشند.
دین مردم ارمنستان
می شود گفت پیش از حضور مسیحیت در ارمنستان، مردم بیشتر بت پرستی می کردند و با وارد شدن مسیحیت به این کشور تاریخی تازه در آن رقم خورد که قسمت های متعددی از زندگی و فرهنگ آن ها را تحت شعاع خود قرار داد؛ در اصل پایه های مسیحیت در این سرزمین به دست حواریون حضرت مسیح بنا شد و در آخر فعالیت های رهبر مذهبی شان یعنی گریگور روشنگر باعث شد تا در سال های بعد مردم مسیحت را به عنوان دین رسمی شان قبول کنند؛ اکنون نیز در تمام ارمنستان کلیساهای بزرگ و گوناگونی مشاهده خواهید کرد که همه آن ها از تاریخ این سرزمین به جا مانده اند؛ خیلی از جاذبه‌های ایروان و شهر‌های دیگر ارمنستان نیز همین کلیساها می باشند.
اهمیت خانواده در بین مردم ارمنستان
شاید بشود گفت یکی از شباهت های مردم در ارمنستان و ایران اهمیت به کانون خانواده می باشد؛ مردم ارمنستان به خانواده پایبندی زیادی دارند و کودکانشان را در محیطی امن و شاد رشد می دهند و در سنین بالاتر با وجود این که دارای فرزند می باشند، آن‌ها را به استقلال تشویق می نمایند، در فرهنگ این مردم همچنان نقش سنتی خانم ها بیشتر مشاهده می شود و زنان شاغل نیز به خانواده اهمیت خیلی زیادی می دهند؛ البته دستیابی خانم ها به بعضی مشاغل که آقایان در آن بیشتر شرکت داردند، همچنان دشوار می باشد.
آداب معاشرت در کشور ارمنستان
مردم ارمنستان خیلی مهمان نواز می باشند و این یکی دیگر از خصوصیات مشترک بین مردم در ایران و ارمنستان به شمار می رود، به گونه ای که در هنگام معاشرت با آن ها بسیار به شما لبخند خواهند زد و خوراکی تعارف می کنند؛ خیلی از ارتباطات این مردم با تعارف نمودن خوراکی و غذا آغاز می گردد؛ مردم این سرزمین در سلام و احوالپرسی شان به هم دست می دهند و رو بوسی خواهند داشت؛ و از سوی دیگر با وجود این که دین شان مسیحیت است و فرهنگ اروپایی بر آن ها اثر زیادی نهاده است ولی همچنان ریشه هایی از تقابل سنتی بین زن و مرد دیده می شود. حرمت هایی بین آن ها وجود دارد، این مسئله در لباس پوشیدن خانم های این سرزمین نیز به خوبی مشاهده می شود.
آداب غذا خوری در کشور ارمنستان
غذا در میان مردم کشور ارمنستان دارای اهمیت بسیاری می باشد و آن ها در برخورد با مهمان پذیرایی خیلی خوبی انجام می دهند و اصولا بیش از آن چه تجسم نمایید برای شما تدارک خواهند دید، توقع دارند مهمان ان ها همه غذاها را امتحان کند و این را نوعی احترام به خود می دانند؛ علاقه مردم ارمنستان به غذا به اندازه ای می باشد که اصولا هیچ بحثی را با شکم خالی آغاز نمی کنند و جشنواره های فراوانی نیز در درمورد غذا دارند که از مشهور ترین آن ها می شود به جشنواره دلمه و جشنواره گاتا در این کشور اشاره نمود؛ غذاهای ارمنی دارای مزه خیلی خوشمزه ای می باشند و نمونه ای از آن ها که خیلی معروف و شناخته شده می باشند در خیلی از رستوران های ایروان نیز وجود دارند.
سبک لباس پوشیدن در ارمنستان
لباس پوشیدن مردم در کشور ارمنستان اصولا همراه با ملاحظات اجتماعی می باشد و کمتر اتفاق می افتد که خصی را با پوشش های غیر معمول در خیابان مشاهده نمایید؛ در خیلی از جشن ها نیز افراد لباس های سنتی می پوشند که شباهت خیلی فراوانی نیز با لباس های مردم ترک و آذری ایران دارند؛ رنگ ها برای مردم این کشور دارای اهمیت زیادی می باشد و هر یک نمادی از یک خصوصیت محسوب می گردد به عنوان مثال رنگ نارنجی نشان دهنده فروتنی است و رنگ آبی به معنی عدالت است. به همین علت استفاده از رنگ‌ها نقش بسزایی را در لباس آن‌ها ایفا می کند و رنگ های تند و شاد از خصوصیات اصلی لباس محلی ارامنه می باشد، پارچه های لباس خانم ها دارای گلدوزی های زیبایی می باشد و زنان همراه با لباس سنتی، کلاه یا تاجی نیز به سر می گذارند؛ مردان نیز دارای لباس هایی سنتی با پارچه های جذاب و کارشده هستند که طراحی آن ها خیلی دیدنی است.
رقص ارمنی در ارمنستان
رقص ارمنی، میراثی کهن، غنی و متنوع می باشد که از هزاره پنجم تا سوم پیش از میلاد در مناطقی از ارمنستان و سرزمینی به اسم آیرارات باقیر مانده است. در رقص ارمنی یک حس شور، ظرافت و فصاحت ویژه ای به چشم می خورد.
تمام رقصنده ها با استفاده از لباس سنتی، تصویری از تاریخ و فرهنگ شان و داستان های اجدادی خود را نشان خواهند داد و با این کار تلاش می کنند تا فرهنگ اجدادی شان را نگه دارند. طراحی لباس های رقص از عوامل گوناگونی مانند سنت های مذهبی و زندگی خانواده های قدیمی و سنتی گرفته شده است. رقص محلی و مذهبی ارمنی اغلب با آواز، سرود و آلات موسیقی سنتی همراه است.
آداب معاشرت در کشور ارمنستان
مردم ارمنستان به ویژه در قسمت های روستایی، مهمان نواز م باش و اغلب بازدیدکنندگان را برای صرف قهوه به خانه شان دعوت می نمایند. هر اندازه هم که خانواده‌ای فقیر باشد، بهتر است با احترام دعوت او را قبول کنید. در صورتی که برای شام به خانه‌ی یک ارمنی رفته اید، آمادگی خوردن غذای بیش تر از حد عادی را داشته باشید به این دلیل که امتحان کردن تمام غذاها مودبانه تلقی خواهد شد. از آنجا که میزبان مدت زمان فراوانی را صرف پختن و تهیه غذا ها نموده است، حتما یک هدیه مثل یک جعبه شکلات یا گل برای میزبان ببرید.
ارمنی ها معمولا از لباس رسمی استفاده می کنند و هنگامی که به خانه یا تئاتر دعوت هستند، با لباس رسمی به آن جا می روند. مردم این کشور در طی فصل تابستان، شلوارک نیز به پا می کنند اما خیلی معمول نیست. در صورتی که به مناطق روستایی در این کشور سفر می کنید، در جریان باشید که مردم خیلی درباره افراد غریبه کنجکاو می باشند و علاقه دارند بدانند از کجا آمده اند، چه کاری انجام می دهند و نظر آن ها درمورد ارمنستان چه می باشد. برقرار کردن رابطه با مردم محلی کار خیلی سختی نیست هر چند که زبان مانعی محسوب می شود، مگر آنکه زبان روسی یا ارمنی را مسلط باشید.
آداب و رسوم مردم ارمنستان
خیلی از ارمنی ها عاشق این می باشند که از آن ها عکاسی کنید؛ البته بهتر است که قبل از این کار از آن ها کسب اجازه کنید. در کشور ارمنستان خیلی کم اتفاق می افتد که مردم بی علت لبخند به لب داشته باشند، مگر آن که شخص مقابل آن ها را بشناسند یا مسئله خنده داری پیش آمده باشد؛ پس در صورتی که با چهره جدی آن ها روبرو شدید متعجب نشوید.
برخلاف خیلی از کشورها که درب بسته به معنی بسته بودن آن مکان است، در کشور ارمنستان هر در بسته‌ای را امتحان نمایید به این علت که امکان دارند مشغول به فعالیت باشند و شما بی اطلاع هستید مثلا در صورتی که درب اداره‌ای بسته باشد، حتما در بزنید به این دلیل که به احتمال قوی باز می باشد.
مردم ارمنستان موقع گفتگو، معمولا فاصله کمی با یکدیگر دارند و در موقع صحبت کاری، به مقدار طول یک دست با یکدیگر فاصله خواهند داشت. در این کشور هر اندازه افراد همدیگر را بیشتر بشناسند، بیشتر با هم تماس بدنی خواهند داشت. معمولا تماس بدنی زنان و مردان در این کشور بدون هر نوع احساسی می باشد. به هر حال تنها هنگامی تماس بدنی انجام خواهد شد که دو شخص همدیگر را بشناسند. پس در صورتی که در طی مکالمه خود، شخص مقابل بر شانه شما زد، متعجب نکنید!
آداب احوالپرسی در کشور ارمنستان
در کشور ارمنستان، مردها معمولا با دست دادن به هم دیگر، احوالپرسی می نمایند و در صورتی که دو طرف با هم ارتباط نزدیکی داشته باشند صورت همدیگر را یک دفعه می بوسند. ولی درصورتی که تازه به یکدیگر معرفی گردیده باشند، تنها به دست دادن اکتفا خواهند کرد. خانم های ارمنی اصولا با هم رو بوسی می کنند و یکدیگر را در آغوش می گیرند. حتی در صورتی که خانم ها بار اولی است که یکدیگر را می بینند خیلی سنتی اصولا صورت شخص مقابل را بوسه می زنند. درباره احوالپرسی میان زنان و مردان در این کشور خوب است بدانید که طبق رسم و همین گونه در مناطق روستایی، خانم ها بهتر است منتظر بمانند تا مرد دستش را جهت احوالپرسی دراز نماید.
باید ها و نباید ها در کشور ارمنستان
موقع گذر کردن از خیابان بسیار مراقب باشید به این دلیل که راننده های ارمنی اصولا توجه خیلی زیادی به قوانین نخواهند داشت و عابران پیاده به این مسئله عادت دارند. اگرچه در این کشور پوشش ویژه ای برای خانم ها و آقایون تعریف نشده است، ولی نیاز است که در طی اقامتتان در خاک ارمنستان پوششی مناسب را رعایت نمایید. پس تا جایی که امکان دارد از لباس های مناسب استفاده نمایید و با مردم عادی هماهنگ باشید. در این صورت قادر خواهید بود بدون جلب توجه، به صورت راحت در شهر قدم بزنید و از همه لحظاتتان لذت ببرید.
ترجیحا معادل ارمنی یا روسی برخی لغات یا اصطلاحات را یاد بگیرید. به این دلیل که کمتر شخصی در ارمنستان به زبان انگلیسی مسلط خواهد بود و آشنایی با بعضی از لغات ارمنی در طی سفر به نفع شما می باشد. حتما شما به‌عنوان یک گردشگر در شهر جلب توجه می کنید و محلی ها نیز امکان دارد با دید عجیبی به شما نگاه کنند. ولی هنگامی که که رفتار و برخوردتان متعادل و بجا باشد، مشکلی شما را تهدید نمی کند. در هر صورت با احترام گذاشتن به سنت ها و فرهنگ این کشور قادر خواهید بود حس خودمانی بودن و صمیمیت در سفر به این کشور داشته باشید.
اعیاد ملی در کشور ارمنستان
عید وارتانانک و عید فرهنگ از اصلی ترین اعیاد مردم در این کشور می باشد. عید وارتانک سالروز قیام ارامنه به رهبری وارتان مامیکونیان می باشد و عید فرهنگ بزرگداشت سالروز اختراع الفبا و خط ارمنی به دست مسروپ ماشتوس است و از دیگر اعیاد ملی ارمنستان می شود به بزرگداشت روز ۲۵ سپتامبر که روز ملی ارمنستان است اشاره نمایید که در این روز مردم با شرکت کردن در انتخاباتی رای به استقلال ارمنستان از جماهیر شوروی دادند و روز با اهمیت دیگر در بین مردم این کشور ۲۸ ماه مه است ، در این روز در ۱۹۱۸ مردم کشور ارمنستان بعد از قرن ها موفق شدند به استقلال برسند، استقلالی که زیاد هم دوام نداشت.
غذا های محبوب ارمنستان
خیلی از غذاهای سنتی در این کشور بسیار شباهت به غذاهای سنتی ایرانی و ترکی دارد و به راحتی می شود اثر فرهنگ ایرانی را در تهیه غذا مردم این کشور را دید. مشهور ترین غذاهای سنتی ارمنی ها عبارتند از: خاش که همان کله و پاچه ایرانی است و خاشلاما که از گوشت گوسفند تهیه می گردد و زاوراپلاف که یک نوع پلو می باشد و به جای برنج از بلغور به دست می آید و یکی از غذاهای مشهور کشور ارمنستان هم اکنون کباب ماهی ایشخان است. این ماهی که از دریاچه سوان صید می گردد و نژاد آن به دلیل صید بیش از اندازه در حال انقراض است، یکی از خوشمزه ترین ماهی های آب های شیرین محسوب می گردد و طرفداران خیلی زیادی در بین توریست هایی به ارمنستان می آیند دارد.