ده فیلم تماشایی با موضوع  پریشانی و اختلالات روانی

یکی از موضوعاتی که همیشه برای نویسندگان و کارگردانان سینما از بدو پیدایش آن جذابیت داشته است ساختن فیلم هایی با موضوع پریشانی و ناراحتی های روحی و روانی بوده است. از آنجا که بیماری‌ های روانی و اختلال شخصیت  بر سلامت فرد و رابطه او با جامعه به طور مستقیم اثرگذار است، فیلم های بسیاری به نمایش وجهی از زندگی این بیماران پرداخته اند.

مشهور است این گونه فیلم ها تعلیق، هراس های پنهانی، و در نهایت پیچیدگی های روایی بسیاری دارند. در تاریخ سینما فیلم های روانشناختی کم تولید نشده است ولی ما سعی داریم در این مقاله شما را با ده تا از بهترین فیلم های این ژانر آشنا کنیم. پس با ما تا پایان همراه باشید.

سکوت بره ها | The Silence of the Lambs

سکوت بره ها | The Silence of the Lambs

یکی از بهترین فیلم ها در این زمینه سکوت بره ها است که جاناتان دمی از رمانی به همین نام نوشته توماس هریس اقتباس کرد. فیلم در سال نود و یک میلادی اکران شد. خوب است بدانیم پنج جایزه اسکار دستاورد فیلم بود. از بازیگران اصلی فیلم می توان به جودی فاستر، آنتونی هاپکینز، تد لواین و اسکات گلن اشاره کرد. بازی شگفت انگیز بازیگران در کنار فیلمنامه درخشان، این اثر را به یکی از بهترین های قرن بیستم بدل کرد.

داستان فیلم

کلاریس استارلینگ پلیس اف بی آی است که در پی بررسی پرونده قتلی، دست یاری به سوی پزشک روانشناسی به نام هانیبال لکتر دراز می کند. البته نمی داند که این پزشک خود ماجراهای هراس انگیزی در زندگی شخصی اش دارد و تنش بین این دو شخصیت در کنار ماجراهای دیگر، سبب کشش و جذابیت بیشتر داستان می شود.

 

دختر از هم گسیخته | Girl, Interrupted

دختر از هم گسیخته | Girl, Interrupted

این فیلم که در سال نود و نه میلادی اکران شد محصول مشترک دو کشور آلمان و انگلستان است. جیمز منگولد کارگردانی این فیلم درخشان را بر عهده داشته است و بازیگران اصلی فیلم آنجلینا جولی، وینونا رایدر، کلیا دووال هستند.

داستان فیلم

سوزانا کیسن زن جوانی است که پس از کوششی نافرجام برای خودکشی، خود را در بیمارستان روانی می یابد. همانجا پی می برد که دارای اختلال شخصیت مرزی است و باید نزدیک به هجده ماه بستری شود و تحت نظارت پزشکان، روند درمانی خود را آغاز کند. سوزانا در آنجا، تجربه شگفت آوری را از سر می گذراند. زنانی را می شناسد که بیماری چون بیماری او دارند و این سرآغاز اندیشه های سوزانا درباره موضوعاتی مانند سلامت روان، خودکشی، مراقبت از خود، آسیب به خود و … می شود. او سعی می کند بفهمد واقعاً کیست و چرا دست سرنوشت او را به این بیمارستان روانی آورده است.

در این فیلم آنجلینا جولی با بازی درخشانش جایزه اسکار بهترین بازیگر مکمل زن را دریافت کرد. همچنین بیننده با تماشای فیلم اطلاعات بسیاری در باب اختلالات شخصیتی و روانی به دست می آورد. فیلم در اصل، اقتباسی است از زندگی نامه سوزانا کیسن و تجربیاتش در بازه زمانی بستری شدن در بیمارستان روانی است.

دختر از هم گسیخته را منتقدان با پرواز بر آشیانه فاخته مقایسه کرده اند. البته به باور برخی از آنها کارگردان می توانست با اقتباسی بهتر، فیلمی روان تر و عمیق تر با توجه به مطالب کتاب خانم کیسن بسازد.

 

روانی | Psycho

روانی | Psycho

کارگردان این فیلم مشهور در تاریخ سینما کسی نیست جز آلفرد هیچکاک. اکران این فیلم به سال هزار و نهصد و شصت میلادی رخ داد و بازی بازیگرانش از جمله آنتونی پرکینز، جنت لی و ورا مایلز درخششی شگفت انگیز داشت. می دانیم که آلفرد هیچکاک استاد دلهره و تعلیق در روایت سینمایی است. اغلب او به نمایش و مضمون پردازی روانشناسانه اهمیت خاصی می داد.

داستان فیلم

روانی نه تنها پس از این همه سال محبوب تماشاگران فیلم ها و سینمای کلاسیک است، بلکه توانسته است تحسین منتقدان را نیز به خود جلب کند. در فیلم، شخصیت نورمن با بازی درخشان آنتونی پرکینز، به تاکسیدرمی کردن پرندگان علاقه خاصی دارد. او عشق فراوان و نامتعارفی به مادر تندخو و نامهربانش نیز دارد و چون نمی تواند پس از پدرش مرد دیگری را در خانه ببیند، سالیانی پیش مادرش را کشته است.

نکته جالب در فیلم این است که وی حتی پس از قتل مادرش نیز نمی تواند دوری او را تاب آورد. پس به نبش قبر گور مادرش پرداخته و چندین سال متوالی با جسد مادرش زندگی می کند و کردارش با جنازه چنان است که انگار مادرش زنده است. حتی گاهی نورمن در قالب نقش مادر فرورفته و صحبت های مشترکی شکل می گیرد. در این فیلم به شکل بسیار جالبی به مسئله اختلال شخصیت و پیچیدگی های شخصیت های خود شیفته، به خوبی پرداخته می شود.

اطلاعات فیلم

 

هوا نورد | The Aviator

هوا نورد | The Aviator

این فیلم که در سال دو هزار و چهار میلادی تولید شد محصول مشترک کشورهای آمریکا و انگلستان است. زبان فیلم انگلیسی است و کارگردانی اش را مارتین اسکورسیزی انجام داد. بازیگرانی مانند لئوناردو دی کاپریو، کیت بلانشت و کیت بکینسیل، با بازی های استادانه خود، بر جذابیت فیلم افزودند.

داستان فیلم

داستان فیلم راجع به شخصیت و زندگی هاوارد هیوز است. میلیاردری که دست کم در زندگی شخصی به خواسته هایش رسیده و از رفاه مادی قابل قبولی برخوردار است. او تاجر، خلبان و کارگردان موفقی است. همچنین طی روند داستان می فهمیم نقشه طراحی و ساخت هواپیمای نوینی را در سر می پروراند. گویا همه چیز خوب پیش می رود تا اینکه اولین نشانه های جدی بیماری اختلال وسواس جبری رخ می دهد.

هیوز می داند این مشکل روحی و روانی در خانواده اش سابقه داشته است و حالا زندگی اش تا آستانه فروپاشی خواهد رفت. ستیز هیوز با بیماری و پیگیری اش برای برآورده کردن آرزوهای جاه طلبانه اش روند روایی فیلم را پیش می برند. داستان این فیلم نیز بر اساس واقعیت و بر اساس زندگی واقعی هاوارد هیوز نگاشته شده است. این درست است که محور اصلی در این فیلم درباره اختلالات روانی نیست، ولی تماشاگر با تماشای فیلم درکی ژرف از این بیماری و اختلال روانی حاصل می کند.

در فیلم این نکته که اختلال وسواس جبری چگونه می تواند منجر به پیامدهای نامطلوبی در بلند مدت شود و کردارهای انسان را تحت تأثیر ویرانگرش قرار دهد به خوبی نمایان شده است. این فیلم از بهترین های اسکورسیزی است. همچنین دستاورد این فیلم در پنج بخش موفق به دریافت جایزه اسکار شد و در چند بخش دیگر نیز نامزد دریافت جایزه شد. تماشای این فیلم به علاقه مندان سینمای روانشناختی به شدت توصیه می شود.

 

هنوز آلیس | Still Alice

هنوز آلیس | Still Alice

فیلمی جالب و استادانه که محصول مشترک سه کشور فرانسه، آمریکا و انگلستان است. زبان فیلم انگلیسی است. کارگردانان فیلم ریچارد گلتزر و واش وستمورلند هستند. همچنین بازیگران فیلم، جولیان مور، الک بالدوین، و کریستین استوارت با بازی خیره کننده خویش بر غنای فیلم بسیار افزوده اند. سال تولید فیلم در دوهزار و چهارده میلادی است.

داستان فیلم

روایت فیلم جالب و تکان دهنده است. استاد سرناس دانشگاه در رشته زبان شناسی زندگی خوب و خوشی را در کنار فرزندان عزیزش می گذراند و از احساس خوشبختی سرشار است. ولی در روزی نحس و ناخوشایند کشف می کند که به بیماری آلزایمر مبتلاست و تازه آنجاست که فروپاشی همه چیز آغاز می گردد. برخی از خویشانش کوشش می کنند او را دلداری دهند ولی برخی دیگر از او کناره گرفته و توان رویارویی با فروپاشی لحظه به لحظه او را ندارند. داستان فیلم ما را به کجا خواهد برد؟

هنوز آلیس از آن دسته از فیلم های تراژیک و محزون است. ممکن است اشک و ناله و سوز تماشاگر از تماشای آن بلند شود. اما شاید این هم بخشی از واقعیت زندگی باشد. نباید از این نکته غافل شد که این فیلم می خواهد تا حد ممکن به واقعیت وفادار بماند و آن را استادانه نمایش دهد و این از جمله ارزش های فیلم است.

فیلم، استادانه و زیبا بیماری آلزایمر و پیامدهای مخرب آن را به تصویر می کشد. در مجموع تماشاگران بازخوردهای مثبتی به فیلم نشان دادند. منتقدان نیز فیلم را تحسین کردند. همچنین بازی شگفت انگیز جولیان مور در نقش آلیس استاد زبانشناس، برایش جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اصلی زن را به ارمغان آورد.

 

هفت | 7

هفت | 7

دیوید فینچر کارگردان تحسین شده، در این فیلم جنایی و روانشناختی، ماجرای قاتلی را به تصویر می کشد که با هوشی سرشار، قتل هایی نمادین و براساس هفت گناه کبیره انجیل انجام می دهد. در این فیلم دو کارآگاه با نام های دیوید میلز با بازی برد پیت و ویلیام سومرست با بازی مورگان فریمن، در پی قاتلی عجیب و سریالی هستند که با قتل های در پی فرستادن پیام های ویژه ای به مردم است.  این فیلم سینمایی محصول سال نود و پنج میلادی و تولید کمپانی آمریکایی نیو لاین سینما است. همچنین موضوعش روانشناختی است که آمیزه ای از عناصر ژانرهای جنایی و وحشت  است.
به غیر از دو بازیگر مطرح نامبرده، کوین اسپیسی، گوئینت پالترو، و اندرو کوین واکر نیز در فیلم به عنوان بازیگر حاضرند. این اثر نامزد دریافت جوایز متعددی شده است. از جمله جایزه اسکار، آکادمی فیلم ژاپن، و انجمن ملی منتقدان.

داستان فیلم
خلاصه فیلم بدین شرح است:  دو کارآگاه جنایی درگیر پرونده قاتلی دگر آزار می شوند که بر طبق هفت گناه کبیره شکم پرستی، طمع، خشم، غرور، تنبلی، شهوت و حسادت دست به کشتن دیگران می زند. قاتل پس از کشتن مقتولان را به گونه ای نابود می کند که یادآور گناه این افراد باشد. همکاری دو کارآگاه با دو شخصیت متفاوت از جمله نقاط مثبت فیلم است که کشش روایی خاصی هم ایجاد کرده است.

درخشش | The Shining

درخشش | The Shining

بی تردید این فیلم  از محبوب ترین و یگانه ترین فیلم های تاریخ سینماست.  شاید این بر دو دلیل مبتنی باشد. یکی اینکه داستان فیلم اقتباسی از کتابی به همین نام از نویسنده نابغه استفن کینگ است و دوم اینکه فیلمنامه را کارگردان مشهوری به نام استنلی کوبریک کارگردانی کرده است. این فیلم که در ژانر ترسناک و روانشناسانه ساخته شده است محصول کشور آمریکاست. هنرمندانی همچون جک نیکلسون، شلی دووال و دنی لوید در این اثر به ایفای نقشی درخشان پرداختند که هرگز فراموش نخواهد شد.

همچنین این تنها فیلم استنلی کوبریک در ژانر وحشت است و دنباله فیلم با نام دکتر اسلیب در سال دو هزار و نوزده اکران شد. فیلم در کمال ناباوری و حیرت همگان توسط آکادمی اسکار نادیده گرفته شد. ولی در نزد منتقدان و مخاطبان از فیلم های فراموش نشدنی تاریخ سینماست. ولی چرا این فیلم به این میزان مورد استقبال قرار گرفت؟ داستان این اثر درباره چیست؟

داستان فیلم

درخشش روایت زندگی یک نویسنده به نام جک تورنس است. او که از ناراحتی های عصبی رنج می برد خواستار ترک الکل است و کوشش می کند با پذیرش کاری تازه، بیشتر از همیشه در کنار فرزند و همسرش باشد. با این همه، رخدادهای غیر منتظره روان جک را فرسوده و وقایع هراس انگیزی نیز رخ می دهد. در طول تماشای فیلم ببینده مدام با این پرسش چالشی درگیر است که آیا این رخدادها در ذهن جک رخ می دهند و یا از واقعیت برخوردارند؟

باشگاه مبارزه | Fight Club

باشگاه مبارزه | Fight Club

از بازیگران برجسته این فیلم شروع کنیم. برد پیت، ادوارد نورتون، هلنا بونهام، میت لوف و جرد لتو جزو بازیگران اصلی فیلمی هستند که  دیوید فینچر آن را کارگردانی کرد. فیلمنامه این فیلم بر اساس داستانی به همین نام اثر نویسنده چاک پائولانیک ساخته شد. این فیلم که در ژانر درام روانشناختی است در سال نود و نه میلادی اکران شد. باشگاه مبارزه محصول کشور آمریکا بوده و جز بهترین های تاریخ سینماست.

داستان فیلم

داستان فیلم از جذابیت خاصی برخوردار است. باشگاه مبارزه یکی از جنجالی ترین فیلم های دهه نود بود. انتشار دی‌وی‌دی فیلم و تبلیغات گسترده پیرامون آن موجب افزایش محبوبیت فیلم شد. پیروزی چشمگیر تجاری فیلم سبب افزایش شهرت نویسنده رمان شد. این فیلم داستان یک شخصیت بی نامی را شرح می دهد که به صورت کاملاً تصادفی با فردی به نام تایلر دردن در یک مبارزه روبرو می شود.

راوی زندگی غیرعادی و عجیبی دارد. او شش ماه است که از بیماری بی‌ خوابی در رنج است و زندگی خود را تباه شده می پندارد. زندگی پر از لحظات پوچ و تکراری. برای درمان دردهای بی خوابی راوی به پزشک می رود؛ اما پزشک علی رغم پافشاری زیاد راوی، دارویی به او نمی دهد و به جای آن پیشنهاد می دهد که به کلاس‌ های شبانه برود. در این کلاس‌ های شبانه راوی افراد مبتلا به سرطان و بیماری‌ های خاص را ملاقات کرده و آرام آرام  با دیگران ارتباط برقرار می ‌کند و از بی خوابی‌ هایش کاسته می‌ شود. سرانجام راوی بی نام ما که از زندگی و کار کسالت بارش خسته و دلزده است با تایلر همکاری کرده و باشگاهی زیرزمینی افتتاح می کنند.

قوی سیاه | Black Swan

قوی سیاه | Black Swan

قوی سیاه محصول کشور آمریکاست و در سال دو هزار و ده اکران شد. کارگردان فیلم دارن آرنوفسکی، از بازی های درخشان بازیگرانی مانند ناتالی پورتمن، میلا کونیس و ونسان کسل سود برد. زبان اصلی فیلم انگلیسی بوده و مورد تحسین مخاطبان و منتقدان قرار گرفت.

داستان فیلم

قهرمان داستان این فیلم رقصنده ای با استعداد شگفت انگیز باله است. نینا با بازی ناتالی پورتمن، رقصنده ای است که قرار است به ایفای نقشی در رقص دریاچه قو بپردازد. این رقص به رقصنده ای نیاز دارد که هم نقش قوی سپید را برقصد و هم قوی سیاه. قوی سپید نماد فضیلت و معصومیت است و قوی سیاه سمبلی از گناه و هوس. قهرمان در اجرای رقص قوی سپید بی مشکل است ولی در اجرای قوی سیاه دچار مشکلات روحی و روانی جدی می شود.

ژرف ترین احساسات بشری در این فیلم هنرمندانه به نمایش درآمده اند. نینا ظاهراً شاد و خرسند است اما در خلوت خود را تحت فشار برای اجرای دقیق قوی سیاه می گذارد.  به خود آسیب می زند و کارهای عجیبی می کند. به باور بسیاری از منتقدان، پورتمن از عهده اجرای این نقش به خوبی برآمده و شاید بهترین فیلمش بوده است. البته او از جایزه اسکار برای بازی در این فیلم بی نصیب نماند.

قوی سیاه فیلمی است که شما را عمیقاً درگیر چالشی می کند برای شناخت هر چه بیشتر موضوعات و بیماری های روانی.

پرواز بر فراز آشیانه فاخته | One Flew Over the Cuckoo's Nest

پرواز بر فراز آشیانه فاخته | One Flew Over the Cuckoo’s Nest

در ایران این فیلم را با نام دیوانه از قفس پرید می شناسند. در سال هزار و نهصد و هفتاد و پنج به کارگردانی میلوش فورمن ساخته شد. البته فیلمنامه فیلم اقتباسی بود از رمانی با همین نام، اثر کن کیستی نویسنده آمریکایی. این فیلم به موفقیت های زیادی دست یافت و هشت اسکار از جمله اسکار بهترین کارگردانی را ربود.

داستان فیلم
بازی جک نیکلسون در این فیلم خیره کننده و عالی بود. آغاز فیلم با قابی ثابت از کوه و طبیعت آغاز می شود. داستان حول محور شخصیت مک مورفی می چرخد. زمانی که پزشک مشغول مطالعه پرونده مورفی است او به ما معرفی می شود. مورفی به دختری نوجوان تجاوز کرده و به دلیل دعوا و نزاع زندانی شده است. در اردوگاه کار اجباری تن به کار نداده و حالا در بیمارستان روانی بستری است. قرار است پزشکان بفهمند آیا او واقعاً روانی است یا سالم است. این پرسشی است که شاید بنیان فیلم بر آن نهاده شده است. مخاطب نیز با خود می پرسد مرز بیماری روانی و سلامت کجاست؟

نکته جالب در تهیه این فیلم این است که  بسیاری از بازیگران فیلم در بیمارستان روانی، بیماران روانی واقعی هستند. همچنین لوئیز فلچر بازیگر فیلم،  به خاطر بازی در آن به حدی مضطرب و پریشان بود که تا سال‌ ها نتوانست به تماشای فیلم بپردازد.

کلام پایانی

شما کدام فیلم را از فهرست ما دیده اید؟ نظر شما چیست؟ حتماً می دانید که فیلم های این ژانر اغلب ویژه و خاص هستند و نیازمند دقت بالایی می باشند. اگر شما می خواستید فهرستی جایگزین تهیه کنید چه می کردید؟ کدام فیلم ها را افزوده و یا از این لیست حذف می کردید؟ امیدواریم با توضیح و شرح این ده فیلم، زمینه آشنایی بیشتر شما با این ژانر جذاب سینمایی را فراهم کرده باشیم.