ویروس HPV چیست؟
HPV مخفف نام انگلیسی «Human Papiloma Virus» به معنای ویروس پاپیلومای انسانی و رایج تریم ویروس ایجاد کننده بیماری های مقاربتی در افراد است. HPV یک ویروس کوچک حلقوی، دارای دو رشته DNA و تقریباً 8000 جفت باز می باشد.
روند عفونت ناشی از ویروس HPV آهسته می باشد و جهت شروع رونویسی از ژنوم خود، 12 تا 24 ساعت زمان احتیاج دارد. آنتیبادی ها، تاثیر مهمی در ممانعت از تکثیر ویروس دارند. تصور می شود که حضور و فعالیت آنتی بادی ها جهت مقابله با HPV، در هنگامی که ویروس ها هنوز بر سطح سلول ها قرار دارند خیلی مهم است.
فرق زگیل تناسلی و تبخال تناسلی
این دو واژه معمولا در بین مردم به جای یکدیگر استفاده می شوند. اگرچه عامل هردوی آن ها ویروس می باشد و ضایعات ناشی از آنها نیز مانند یکدیگر هستند، ولی ویروس های مختلفی موجب ایجاد آن ها می شوند. عامل ایجاد تبخال تناسلی ویروسی به اسم هرپس با اسم مخفف HSV است که مانند ویروس زگیل تناسلی، سویه های مختلفی دارد.
انواع ویروس HPV
ویروس پاپیلومای انسانی انواع متعددی دارد که هریک با یک شماره مشخص می گردند. کلمه پاپیلوما به نوع ویژه ای از زگیل اشاره می کند که ناشی از بعضی از انواع ویروس HPV است. ویروس HPV بعد از وارد شدن به بدن در سلول های باریک و تختی به اسم سلول های اپی تلیال زندگی می کند که در مناطق زیر یافت می شوند:
- سطح پوست
- سطح واژن
- مقعد
- دهانه مجرای ادراری
- دهانه رحم
- انتهای اندام تناسلی
- درون دهان و گلو
HPV، دارای صد نوع مختلف می باشد که حدود ۶۰ نوع آن قادر هستند موجب ایجاد زگیل روی نواحی مثل دست و پاها شوند. ۴۰ نوع دیگر در اثر رابطه جنسی به داخل بدن راه پیدا می کنند و در غشاهای مخاطی مثل نواحی مرطوب دور اندام های تناسلی و مقعد ساکن می گردند. البته تمام این ۴۰ نوع ویروس، به ایجاد بیماری های خطرناک منتج نخواهند شد.
انواع پر خطر ویروس HPV
گونههای خطرناک این ویروس، شامل انواع ۱۶ و ۱۸ هستند که در حدود ٪ 60 موجب سرطان دهانه رحم می گردند. دیگر انواع خطرناک ویروس اچ پی وی عبارتند از نوع ۳۱، ۳۳، ۴۵، ۵۲، ۵۸ و بعضی از تعداد اندک دیگر.
گونه های کم خطر ویروس HPV
سویههای ۶ و ۱۱ عامل ۹۰٪ از زگیل های تناسلی در زنان می باشند ولی به ندرت به سرطان منتج می شوند. شکل زگیل ناشی از این ویروس ها لامپ مانند و گاهی مثل گل کلم می باشند. برخی اوقات ماه ها یا هفته ها بعد از انتقال ویروس به بدن شخص، طول خواهد کشید تا زگیل ایجاد گردد. تشخیص این نوع پاپیلوما اصولا بر اساس علائم ظاهری، انجام می گیرد و با بیوپسی می شود به صورت قطع ابتلا شدن به آن را تایید نمود. به ویژه در خیلی از مبتلایان که هیچ علامتی ندارند.
نشانه های زگیل تناسلی
زگیل های تناسلی امکان دارد در نواحی متعددی مثل سطوح اطراف مقعد یا اندام تناسلی و یا حتی بخش های داخلی تر مثل مجاری ادراری و داخل دهانه رحم دیده شوند. سایز زگیل تناسلی ممکن است خیلی ریز و بین ۱ الی 4 میلی متر باشد ولی گاهی رشد می کند و به نواحی اطراف نیز انتشار می یابد. در بعضی موارد زگیلها به شکل یک زنجیره آویزان از پوست در خواهند آمد. زگیل ها امکان دارد سفت یا نرم باشند، رنگ آن ها متنوع می باشد و برخی اوقات دچار خونریزی می شوند. در اغلب موارد هیچ علامتی از عفونت HPV به جز خود زگیل ها مشاهده نخواهد شد. برخی اوقات نیز زگیل ها موجب نشانه های زیر می گردند:
- خارش
- قرمزی
- احساس ناراحتی در ناحیه مبتلا
- التهاب
تشخیص HPV
بیش از 170 نوع HPV شناخته شده است که با اختصاص یک شماره به هر کدام از آن ها، نوع آن ها تعیین می گردد. تشخیص زگیل های تناسلی به صورت معمول با معاینه بالینی و مشاهده نواحی مبتلا انجام می گیرد اما گاهی جهت تشخیص دقیق احتیاج به بیوپسی (نمونه برداری) از ضایعه و آزمایش پاتولوژی می باشد.
تشخیص دادن زگیل تناسلی با آزمایش DNA
آزمایش DNA جهت تشخیص نوع خطرناک و سرطان زای HPV قابل انجام می باشد. به علت اینکه زگیل های تناسلی در اثر انواع کمخطر HPV ایجاد می گردند، تست DNA برای تشخیص آنها استفاده ای ندارد.
تشخیص دادن زگیل تناسلی با استیک اسید
بعضی از پزشکان از محلول استیک اسید جهت تشخیص زگیل های کوچک تر استفاده می کنند. اما این عمل جای بحث دارد زیرا تشخیص با استفاده از اسید استیک فرایند بیماری را تحت تأثیر قرار نخواهد داد و با آزمایش اختصاصی تر قابل تأیید نمی باشد، دستورالعمل های تشخیصی در بعضی کشورها انجام این تکنیک را توصیه نمی کنند.
آزمایش دهانه رحم
دستورالعمل های انجمن سرطان آمریکا، انجام مرتب غربالگری سرطان دهانه رحم را طبق سن، سابقه غربالگری، عوامل خطر و آزمایشات موجود پیشنهاد می کنند. به علت ارتباط میان HPV و سرطان دهانه رحم، ACS هم اکنون تشخیص سریع سرطان دهانه رحم در بزرگسالان بدون علامت با ریسک متوسط را در درجه اول با سیتولوژی دهانه رحم از طریق پاپ اسمیر، بدون در نظر گرفتن وضعیت واکسیناسیون HPV، پیشنهاد می کند. زنان 25 الی 60 ساله، باید هر 4 سال آزمایش HPV و پاپ اسمیر انجام بدهند.
در سایر گروههای سنی، آزمایش پاپ اسمیر به خودی خود کافی است مگر اینکه سلول های سنگفرشی غیرعادی در بررسی های پاتولوژیک مشاهده شوند. اصولا انجام همزمان پاپ اسمیر و تست HPV پیشنهاد می شود زیرا احتمال جواب منفی کاذب کم خواهد شد. طبق گفته های انستیتوی ملی سرطان، آزمایش DNA، میتواند انواع HPV خطرناک را از همدیگر افتراق بدهد، ولی قادر به تشخیص تعداد انواع HPV موجود در نمونه نمی باشد. آزمایش اختصاصی دیگری مخصوص DNA مربوط به HPV نوع 16 و 18 است که از انواع خطرناک و سرطان زا می باشند.
آزمایش سوم، می تواند DNA ویروس را از چندین گونه HPV پرخطر تشخیص بدهد و وجود HPV-16 یا HPV-18 را مشخص نماید. آزمایش چهارم RNA انواع پر خطر HPV را تشخیص میدهد. این آزمایشات قادر هستند عفونت HPV را پیش از بروز ناهنجاری های سلولی، ارزیابی نمایند.
روش های درمان زگیل تناسلی
درمان با لیزر
لیزر زگیل تناسلی ( استفاده اشعه جهت از بین بردن زگیل تناسلی ) دارای این مزیت است که یک بار برای همیشه از شر زگیلتان خلاص خواهید شد. این روش جهت از بین بردن زگیل های خوشه ای و تکی با تعداد زیاد خیلی موثر است. درمان با لیزر می تواند مقداری نسبت به روش های دیگر هزینه زیادتری داشته باشد اما نتایج قطعی تری هم در پی دارد. این روش طی مدت زمان نیم ساعت و به شکل کاملا سرپایی انجام می گیرد. بلافاصله بعد از لیزر می تواند به محل کار خود بازگردید. دوره نقاهت آن کاملا کوتاه مدت است.
الکترو کوتر یا سوزاندن
یکی از روش های قدیمی جهت درمان زائده ها که از قدیم استفاده می شده است، الکتروکوتر یا سوزاندن زگیل ها است. در این روش که جراحی معمولی است، پزشک از جریان الکتریکی جهت گرم کردن و از بین بردن بافت های غیر عادی روی پوست استفاده می کند. این روش معمولا برای زائده های گوشتی نرم استفاده می شود و در صورتی که زگیل شما سفت شده و زبر می باشد، لیزر و کرایو توصیه های پزشک متخصص می باشند.